James Joys, Ulysses

 

 Στις 16 Ιουνίου του 1904 ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ένας μικροαστός συνηθισμένος άνθρωπος, ξεκινά την περιπλάνησή του στους δρόμους του Δουβλίνου. Αφού ετοιμάσει πρωινό στη συμβία του, τη Μόλλυ, παρίσταται στην κηδεία ενός φίλου του που πέθανε απροσδόκητα, επισκέπτεται ένα χαμάμ για να πάρει ένα χαλαρό λουτρό και αμέσως μετά γραφεία εφημερίδων όπου φυσούν όλοι οι άνεμοι, για να δώσει τη διαφημιστική παραγγελία που του εμπιστεύτηκε ένας πελάτης του. Στον δρόμο προσπαθεί να αποφεύγει δυσάρεστες συναντήσεις και καταφεύγει στην Εθνική Βιβλιοθήκη και το Εθνικό Μουσείο όπου ακούει συζητήσεις ακαδημαϊκών αναφορικά με την αγγλική λογοτεχνία. Κατά το απόγευμα χώνεται στο εστιατόριο ενός ξενοδοχείου για να γευματίσει, και πιο μετά σε μία pub ακούει το όμορφο τραγούδι των δύο γυναικών που σερβίρουν. Μετά μπαίνει σε ένα μπαρ όπου ακούει τα εθνικιστικά και αντισημιτικά κηρύγματα ενός επιθετικού Ιρλανδού, κάνει έναν ευχάριστο περίπατο στην παραλία, εκεί όπου ένα νεαρό κορίτσι τον προκαλεί ερωτικά και αυνανίζεται, επισκέπτεται ένα μαιευτήριο όπου νεαροί γιατροί μιλούν για τη γέννηση και έπειτα ένα πορνείο όπου βιώνει κάθε είδους ερωτική φαντασίωση. Στην περιπλάνησή του συναντά δύο φορές τον νεαρό διανοούμενο Στήβεν Δαίδαλο απέναντι στον οποίο αισθάνεται ήδη πατρικά αισθήματα, συζητά με αυτόν για όλα τα υπαρξιακά ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο μέσα σε ένα πανδοχείο αμαξάδων και σχεδιάζει την επιστροφή του στον συζυγικό οίκο και στη συζυγική κλίνη, από την οποία μόλις πριν λίγο είχε αποχωρήσει ο εραστής της γυναίκας του. Εκεί, στη συζυγική κλίνη, αποκοιμιέται σε στάση εμβρύου, στο βαθούλωμα που άφησε στο στρώμα ο εραστής της Μόλλυ, την ίδια στιγμή που εκείνη είναι ξύπνια, παραδομένη στις σκέψεις και στις ονειροπολήσεις της ... Το τελευταίο κεφάλαιο, ο εσωτερικός μονόλογος της Μόλλυ, έχει μόνο μία (1) τελεία, την τελική, και είναι κ α τ α π λ η κ τ ι κ ό. Σ' αυτό η «ροή συνείδησης» απογειώνεται.

Όλα αυτά και πολλά άλλα στη διάρκεια μίας ημέρας, της 16ης Ιουνίου -δανείζεται και λίγο χρόνο κι από την επόμενη, τη 17η, στον "Οδυσσέα", ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία, περίπου 800 σελίδων (ή και περισσότερων ... ) του 20ου αιώνα. Ένα έργο ακατάτακτο, βρόμικο, άσεμνο, προκλητικό. Ένα βιβλίο που κυνηγήθηκε, απαγορεύτηκε, απορρίφθηκε αλλά είναι η επιτομή της μοντερνιστικής γραφής. Ένας συγγραφικός άθλος που δοκιμάζει τις αντοχές μας, ημών των αναγνωστών, και μας ανταμείβει για την υπομονή μας. Ένα αριστούργημα. 

Την πρώτη φορά που το διάβασα, με συνεπήρε. Τη δεύτερη φορά είχα δίπλα μου και το βοήθημα του Άρη Μαραγκόπουλου, ένα -manual για το πώς διαβάζεται ο «Οδυσσέας». Τότε το απόλαυσα.