Παύλος Νιρβάνας, Εύθυμη ζωή

 

Στην ιστορία των ελληνικών γραμμάτων δεν είναι λίγοι οι γιατροί που καταπιάστηκαν, και ξεχώρισαν κάποιοι, με τη συγγραφή και τη λογοτεχνία. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τον Αδαμάντιο Κοραή, τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, τον Ηλία Παπαδημητρακόπουλο, τον Μανόλη Αναγνωστάκη, τον Τάκη Σινόπουλο, τον Γιώργο Χειμωνά, τον Τάσο Κουράκη και άλλους. Μεταξύ αυτών και ο Παύλος Νιρβάνας (1866-1937), φιλολογικό ψευδώνυμο του Πέτρου Αποστολίδη. Γεννήθηκε στη Μαριούπολη της Ρωσίας, σπούδασε ιατρική και το 1890 κατατάχθηκε στο Βασιλικό Ναυτικό. Το 1922 αποστρατεύτηκε και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη δημοσιογραφία και στον γραπτό λόγο. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη, το χρονογράφημα, τις εκλαϊκεύσεις, τις μελέτες, το δοκίμιο, την ποίηση, το διήγημα, το μυθιστόρημα, τη μετάφραση. Δημοσίευε κείμενά του, μικρά διηγήματα και χρονογραφήματα, σε περιοδικά και εφημερίδες της εποχής όπως το «Άστυ», η «Τέχνη», η «Νέα Εστία», ο «Ασμοδαίος», τα «Παναθήναια». Ως κριτικός λογοτεχνίας βοήθησε στην ανάδειξη του Γρηγορίου Ξενόπουλου, του Ιωάννη Κονδυλάκη, του Σπύρου Μελά.
 
Η «Εύθυμη ζωή» είναι μια σειρά μικρών ευτράπελων διηγημάτων στα οποία αποτυπώνεται η καθημερινότητα της Αθήνας των αρχών του εικοστού αιώνα. Συνήθειες και πρόσωπα, ήθη, νοοτροπίες και συμπεριφορές. Επαρχιοτοπούλες που έρχονται ως υπηρέτριες σε αστικά σπίτια, εκκεντρικοί φαρσέρ, λαίμαργοι σύζυγοι, άπιστες κυρίες που το σκάνε με τους εραστές τους παίρνοντας μαζί τα τιμαλφή του σπιτιού και τα εκατομμύρια των ανδρών τους, κατεργάρηδες μικροέμποροι, μικροαπατεώνες, κομπιναδόροι ζητιάνοι, πονηροί επαρχιώτες που εποφθαλμιούν κληρονομιές, κακορίζικα καράβια, πρόσφυγες με μόνη συντροφιά το καναρίνι τους, γέροι ζωγράφοι που βλέπουν τον έρωτα στα αλσίλια, κλοπές στο τραμ, γκαφατζήδες ανταποκριτές που χάνουν τα λεφτά τους στο πόκερ ... Ένας πολύχρωμος κόσμος...
Όλα αυτά σε μια χαριτωμένη καθαρεύουσα, γοητευτική, ελκυστική, ανάλαφρη.
Στυλίστας μέγας…

Leopold Bloom, 21.2.2022