Ελένη Λαδιά, Ηρώδης Αττικός, ο αισθαντικός (Εστία)

Το πλήρες όνομά του ήταν Λούκιος Βιβούλιος Ίππαρχος Τιβέριος Αττικός Ηρώδης (103-179 μ.Χ.) -εμείς τον ξέρουμε ως Ηρώδη Αττικό. Έζησε την περίοδο της Δεύτερης Σοφιστικής, του λαμπρού εκείνου πνευματικού κινήματος που απετέλεσε το τελευταίο ανάχωμα του ελληνισμού πριν από την οριστική επικράτηση του χριστιανισμού και ήταν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του. Την ίδια περίοδο έζησαν και ο Παυσανίας ο περιηγητής, ο Λουκιανός και ο Πλούταρχος. 

Γεννήθηκε στον Μαραθώνα το 101 μ.Χ. Ο παππούς του, Ίππαρχος, είχε επιχειρήσει να γίνει τύραννος της Αθήνας, όμως απέτυχε, καταδικάστηκε σε θάνατο και η περιουσία του δημεύτηκε. Ωστόσο ο πατέρας του Ηρώδη ανακάλυψε έναν αμύθητο θησαυρό που μάλλον ο πανέξυπνος παππούς είχε κατορθώσει να κρύψει από τη δήμευση, με αποτέλεσμα ο γιος του να ζήσει ζάπλουτος έως το τέλος της ζωής του. Τουλάχιστον ως προς αυτό ήταν τυχερός.

 

Ηρώδης Αττικός, 101-179 μ.Χ.

Έκανε λαμπρές σπουδές μεταξύ Αθήνας και Ρώμης, συνδέθηκε με όλα τα μεγάλα πνεύματα της εποχής του, ρήτορες, φιλοσόφους, ποιητές, ακόμα και με αυτοκράτορες (είχε ως μαθητή τον Μάρκο Αυρήλιο για πέντε χρόνια), ανέλαβε πλήθος αξιωμάτων, κόσμησε την Αθήνα, τον Μαραθώνα, την Κηφισιά και αρκετές άλλες πόλεις με λαμπρά οικοδομήματα και έργα κοινής ωφέλειας (επαύλεις, νυμφαία, οικιστικά συγκροτήματα, ωδεία) -σε κάποια φάση οραματίστηκε και τη διάνοιξη του ισθμού στην Κόρινθο. Ως αττικιστής, υπηρέτησε με συνέπεια τον ελληνικό πολιτισμό, ιδίως την ελληνική γλώσσα, απέναντι στην επέλαση των λατινικών και επιδόθηκε με αξιοθαύμαστα αποτελέσματα σε πολλά είδη του λόγου.

Παρότι διέθεσε μέρος της περιουσίας του σε συμπολίτες του που είχαν ή που δεν είχαν ανάγκη, συκοφαντήθηκε πολλάκις από αυτούς για διάφορους λόγους. Δέχτηκε επιθέσεις που έδειχναν μικροπρέπεια και εκδικητικότητα, οδηγήθηκε σε δίκη με την κατηγορία της διαφθοράς των αρχόντων από την οποία δεν είχε νομικές επιπτώσεις· κατηγορήθηκε ακόμα και για τυραννική διοίκηση.

Χτυπήθηκε από τη μοίρα ανελέητα: έχασε όλα του τα παιδιά, οκτώ συνολικά (!), φυσικά και θετά, και τη σύζυγό του, τη Ρηγίλλη σε ηλικία τριάντα πέντε ετών. Γενικώς, μια εξέχουσα, πολυσχιδής προσωπικότητα: διανοούμενος, πολιτικός, υποστηρικτής των τεχνών, συλλέκτης πολύτιμων έργων τέχνης και βιβλίων –ακόμα και μελισσοκόμος και οινοπαραγωγός και συγγραφέας εγχειριδίων management (!).

Με τη ζωή και τη δράση αυτού του ανθρώπου, που άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του και στη σημερινή Αθήνα, ασχολείται το βιβλίο της Ελένης Λαδιά, Ηρώδης Αττικός, ο αισθαντικός, από τις εκδόσεις Εστία.

df