Gershom Scholem, Hannah Arendt, Δύο επιστολές για τη ρηχότητα του κακού (Άγρα)

Tο βιβλίο «Gershom Scholem, Hannah Arendt, Δύο επιστολές για τη ρηχότητα του κακού» είναι οι (δύο) επιστολές που αντήλλαξαν ο Gersom Scholem και η Hannah Arendt με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της δεύτερης «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ». Αυτό το βιβλίο συνιστά τη δημοσιογραφική κάλυψη της δίκης του Άντολφ Άιχμαν, ενός από τους πρωτεργάτες της "Τελικής Λύσης", τον οποίο οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ συνέλαβαν στην Αργεντινή και οδήγησαν σε δίκη στην Ιερουσαλήμ το 1960.
 
Σε αυτό η Hannah Arendt, μεταξύ άλλων, ασκεί έντονη κριτική σε ιθύνοντες του εβραϊκού κατεστημένου αναφορικά με τη σκοπιμότητα της δίκης, τη δικαιοδοσία του ισραηλινού δικαστηρίου αλλά και αναφορικά με τις ευθύνες ιθυνόντων εβραϊκών κοινοτήτων στην κατεχόμενη Ευρώπη. Συγκεκριμένα, αφήνει σαφείς αιχμές για συνεργασία αυτών των τελευταίων με τους ναζί για την κατάδοση και θανάτωση ομοφύλων τους.
 
Ενδεικτική είναι, όμως, η αναφορά στον Άιχμαν, ως τον παραδειγματικό εκφραστή της συμπεριφοράς που η ίδια ονομάζει «ρηχότητα του κακού» (και όχι απλώς, «κοινοτοπία του κακού»). «Είμαι της άποψης πως το κακό δεν είναι ποτέ ριζικό, αλλά μονάχα ακραίο, και ότι δεν έχει ούτε βαθύτητα ούτε κάποια δαιμονική διάσταση. Το κακό δύναται να κατακυριεύει τα πάντα και να σαρώνει τον κόσμο ολόκληρο, ακριβώς γιατί διασπείρεται σαν μύκητας. ... Εδώ έγκειται η ρηχότητά του.» Ο Άιχμαν παρουσιάζεται ως ένας τυπικός γραφειοκράτης, ένα άχρωμο ανθρωπάκι με φτωχή σκέψη, υπάκουος σαν πτώμα, που θα υπέγραφε και την καταδίκη της μάνας του αν υποχρεωνόταν. Κάθε άλλο παρά ένα τέρας, όπως ήθελε να τον εμφανίσει στο δικαστήριο το κατηγορητήριο και η ισραηλινή προπαγάνδα. 
 
Τα ειδεχθέστερα εγκλήματα είναι δυνατόν να διαπραχθούν από τους πλέον ρηχούς και συνηθισμένους ανθρώπους: από στενόμυαλους γραφειοκράτες, οι οποίοι ούτε φανατικοί είναι ούτε από μίσος διακατέχονται. Είναι απλώς ανίκανοι να σκεφτούν το κακό που διαπράττουν και να πάρουν τη θέση του άλλου... Είναι ανίκανοι να κατανοήσουν τι κάνουν. Ο Άιχμαν αντιπροσωπεύει την απουσία σκέψης, την απουσία εσωτερικής διάστασης της συνείδησης.
Εκδόσεις Άγρα.