Stephane Carlier, Η Κλάρα διαβάζει Προυστ (Ίκαρος)

 Όλη τη νύχτα ονειρευόταν ένα κουδούνι κρεμασμένο στην πόρτα ενός κήπου, 
το θρόισμα ενός φορέματος από μουσελίνα σε μια σκάλα, 
καμπάνες που χτυπούν μέσα στη νυχτερινή σιγαλιά…

Η Κλάρα ζει σε μια κωμόπολη της γαλλικής επαρχίας. Είναι νέα και όμορφη όμως συνειδητοποιεί πως η ζωή της έχει οδηγηθεί σε τέλμα. Η καθημερινότητά της περιορίζεται στο παλιομοδίτικο κομμωτήριο στο οποίο εργάζεται, σε με μια μεσόκοπη αφεντικίνα που δεν περιμένει τίποτα από τη ζωή, σε μια στρυφνή και αδέξια συνάδελφο, σ’ έναν εκκεντρικό κομμωτή, εξωτερικό συνεργάτη της επιχείρησης, στο αγόρι της, που είναι εκθαμβωτικά σέξι αλλά με το οποίο η ερωτική ατμόσφαιρα έχει εξατμιστεί, σε μια ιδιοκτήτρια καφέ που έχει τάσεις αυτοκτονίας και σε μια δύστροπη γάτα που απεχθάνεται τα χάδια. Τον μικρόκοσμό της συμπληρώνουν οι πελάτισσες του κομμωτηρίου, προχωρημένης ηλικίας οι περισσότερες, ένας οδηγός σχολικού που έκανε αλλαγή φύλου και ζητά μόνο αυτήν για να την περιποιηθεί, η αδελφή της με την οποία συναντιέται αραιά και πού και οι γονείς της που με κάθε ευκαιρία ενθαρρύνουν τη μονιμοποίηση της σχέσης της. Η ζωή της κυλά στους αργούς ρυθμούς του κομμωτηρίου με τις γηραιές κυρίες και τη νοσταλγική μουσική που παίζει ασταμάτητα από το ραδιόφωνο, στις μετακινήσεις της με το λεωφορείο, στις μικρές αναποδιές της δουλειάς της και στο ερωτικό αδιέξοδο με τον κούκλο. Ώσπου μια μέρα ένας μυστηριώδης πελάτης, από τους λόγους άνδρες που επισκέπτονται το κομμωτήριο, ξεχνάει (ή αφήνει;) τον πρώτο τόμο από το μυθιστόρημα  του Μαρσέλ Προυστ, Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, με τον τίτλο Από τη μεριά του Σουάν. Η Κλάρα ασυναίσθητα το κρατάει σε ένα συρτάρι, ίσως και γιατί θα ήθελε να ξαναδεί τον πελάτη που άσκησε πάνω της κάποια έλξη και το ίδιο ασυναίσθητα κάποια μέρα το πιάνει στα χέρια της και αρχίζει να το ξεφυλλίζει.
 

Στην αρχή δυσκολεύεται, όπως είναι λογικό, αλλά δεν εγκαταλείπει την ανάγνωση. Όσο προχωρεί και όσο εξοικειώνεται με τη γραφή του Προυστ, όσο περισσότερο γνωρίζεται με την κοινωνία και τα ήθη της εποχής, με τα πρόσωπα του αχανούς αυτού έργου, τα ονόματά τους, τις ιδιότητές τους, τους χαρακτήρες τους, την εξέλιξη του βίου του καθενός και τις περιπέτειές τους, τόσο περισσότερο γοητεύεται. Την συνεπαίρνει η μουσικότητα των ατελείωτων φράσεων, οι λεπτομερείς περιγραφές, το εύρημα καθαυτό της αναβίωσης ενός ολόκληρου βίου μέσα από τις δυνατότητες της λογοτεχνίας. Μετά από τον πρώτο τόμο,  Από την πλευρά του Σουάν, αγοράζει από το τοπικό βιβλιοπωλείο και τους άλλους, Από την πλευρά των Γκερμάν, Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών, Σόδομα και Γόμορα κ.ο.κ. Από ένα σημείο και μετά, όταν έχει πλήρως εξοικειωθεί με τον κόσμο και με τη γραφή του Προυστ, πειραματίζεται και στον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να διαβάζει αποσπάσματα αυτού του έργου μπροστά σε κοινό. Έτσι, η ανάγνωση του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, αυτό, δηλαδή, που ξεκίνησε από απλή περιέργεια και ως δοκιμασία αυτοεπιβεβαίωσης, με ελάχιστες, πάντως, πιθανότητες συνέχειας και ολοκλήρωσης, εξελίσσεται για την Κλάρα σε ένα πανέμορφο ταξίδι ανακάλυψης, αυτοανάλυσης, διερεύνησης νέων δυνατοτήτων, χαλάρωσης (είναι η γιόγκα μου, λέει συχνά), αυτοσυνειδησίας και επαναπροσανατολισμού ολόκληρης της μέχρι τότε ζωής της.
 

Το βιβλίο «Η Κλάρα διαβάζει Προυστ» του Stephane Carlier είναι μια τρυφερή ιστορία που παρακινεί τον αναγνώστη να διαβάσει Προυστ (που είναι πραγματικά μεγάλος συγγραφέας), αλλά και να ξαναδεί τις επιλογές του, να κάνει τις δικές του αναθεωρήσεις και επαναπροσδιορισμούς και –γιατί όχι- να απορρίψει ό,τι έως πρόσφατα θεωρούσε σταθερό και αδιαπραγμάτευτο. Ένα βιβλίο που κάλλιστα θα μπορούσε να γίνει μια όμορφη ρομαντική feelgood ταινία, ένα βιβλίο που διαβάζεται μέσα σε λίγες ώρες και που όταν τελειώσει σου αφήνει ένα χαμόγελο και μια γλύκα και σε κάνει να θέλεις αμέσως να το ξαναδιαβάσεις. Την ίδια στιγμή.  

Claude Monet, Water lillies, 1914-1917